By Rohit More Marathi
पूर्वी हृदयविकाराचा झटका हा प्रामुख्याने वृद्ध व्यक्तींमध्ये (50, 60, किंवा 70 वयाच्या वर) होत असे. मात्र, आजच्या काळात 40 वर्षांखालील तरुणांमध्येही हृदयविकाराच्या झटक्यांची समस्या वाढत आहे. जीवनशैलीतील बदल, अनुवंशिकता आणि पर्यावरणीय घटक यामुळे ही समस्या उद्भवत आहे. या लेखात आपण तरुणांमध्ये हृदयविकाराच्या झटक्यांची कारणे आणि त्यापासून वाचण्यासाठीचे उपाय पाहणार आहोत.
तरुणांमध्ये हृदयविकाराचे प्रमुख कारणे
पारंपरिक जोखीम घटक वृद्धांमध्ये लागू असले तरी, तरुण पिढीत काही अतिरिक्त कारणे आहेत जी हृदयविकाराचा धोका वाढवतात.
1️⃣ उच्च रक्तदाब (हायपरटेन्शन)
उच्च रक्तदाब हा एक मूक घातक आहे जो काळजी घेतली नाही तर हृदयाच्या रक्तवाहिन्यांवर ताण आणतो. सतत तणाव, असंतुलित आहार, आणि व्यायामाचा अभाव यामुळे तरुणांमध्येही उच्च रक्तदाब वाढतो.
2️⃣ उच्च कोलेस्ट्रॉल पातळी
रक्तातील जास्त कोलेस्ट्रॉलमुळे रक्तवाहिन्यांमध्ये साचलेले मेदयुक्त पदार्थ (प्लाक) रक्तप्रवाह अडथळित करतात. फास्ट फूड, प्रक्रिया केलेले खाद्यपदार्थ, आणि उच्च चरबीयुक्त आहार यामुळे ही समस्या तरुणांमध्ये वाढते.
3️⃣ धूम्रपान आणि व्हेपिंग
धूम्रपान ही तरुणांमध्ये हृदयविकाराच्या झटक्यांची प्रमुख कारणांपैकी एक आहे. सिगरेटमधील निकोटीन आणि इतर रसायने रक्तवाहिन्यांवर परिणाम करतात. व्हेपिंगला सुरक्षित मानले जात असले तरी, ते देखील हृदयाच्या आरोग्यावर घातक प्रभाव टाकते.
4️⃣ मधुमेह आणि रक्तातील साखरेचे असंतुलन
मधुमेहामुळे हृदयविकाराचा धोका वाढतो. योग्य उपचार न झाल्यास तरुणांमध्येही मधुमेहामुळे हृदयाच्या आजारांचा धोका संभवतो.
5️⃣ कौटुंबिक इतिहास आणि अनुवंशिकता
कुटुंबात हृदयविकाराचा इतिहास असल्यास, संबंधित व्यक्तीस हृदयविकाराचा धोका अधिक असतो.
6️⃣ आळशी जीवनशैली आणि वाढलेले स्क्रीन टाइम
दिवसभर लॅपटॉप किंवा मोबाइलवर वेळ घालवणे, शारीरिक हालचालींचा अभाव यामुळे वजन वाढते, कोलेस्ट्रॉल पातळी वाढते आणि मधुमेह होण्याचा धोका वाढतो.
7️⃣ अयोग्य आहार निवडी
प्रक्रिया केलेले, जास्त मीठ व साखर असलेले खाद्यपदार्थ हृदयासाठी घातक असतात. यामुळे लठ्ठपणा, उच्च रक्तदाब आणि मधुमेह होऊ शकतो.
प्राथमिक प्रतिबंधाचे महत्त्व (Primordial Prevention)
हृदयविकाराचा धोका वाढण्याआधीच उपाययोजना करणे महत्त्वाचे आहे. यासाठी:
✅ जंक फूड आणि प्रक्रिया केलेले पदार्थ टाळा.
✅ धूम्रपान, मद्यपान आणि इतर व्यसनांपासून दूर राहा.
✅ नियमित आरोग्य तपासणी करून हृदयविकाराच्या लक्षणांवर लक्ष ठेवा.
✅ तरुणांमध्ये हृदयविकाराविषयी जागरूकता वाढवा.
हृदयविकाराचा धोका कमी करण्याचे उपाय
💪 1. जीवनशैलीत बदल करा
- ताज्या फळे, भाज्या, आणि संपूर्ण धान्य यांचा आहारात समावेश करा.
- दररोज किमान 30 मिनिटे व्यायाम करा.
- धूम्रपान सोडा आणि मद्यपान कमी करा.
💊 2. वैद्यकीय सल्ला घ्या
हृदयविकार तज्ज्ञाकडून सल्ला घेऊन रक्तदाब आणि कोलेस्ट्रॉल नियंत्रणात ठेवा. आवश्यक असल्यास औषधे घेण्याचा विचार करा.
🩺 3. नियमित तपासणी करा
सक्रियपणे रक्तदाब, कोलेस्ट्रॉल व रक्तातील साखरेची पातळी तपासा. यामुळे हृदयाच्या समस्या लवकर शोधल्या जातात.
निष्कर्ष
तरुणांमध्ये हृदयविकाराचा झटका हा एक गंभीर पण टाळता येण्याजोगा आजार आहे. तरुणांमध्ये हृदयविकाराच्या झटक्यांची कारणे समजून घेऊन योग्य वेळी प्रतिबंधात्मक उपाय केल्यास आपण आपले हृदय आरोग्य उत्तम ठेवू शकता. लवकर पावले उचला आणि निरोगी आयुष्य जगा! ❤️
English
Heart attacks were once considered a health issue mainly for older adults. Today, however, heart attacks in young people (under 40 years) are becoming more common. This growing concern is linked to various lifestyle, genetic, and environmental factors. In this article, we’ll explore the causes of heart attacks in young people and how to prevent them.
Top Causes of Heart Attacks in Young People
While traditional risk factors like high blood pressure and cholesterol still apply, younger individuals face additional risks due to modern lifestyles and habits.
1️⃣ High Blood Pressure (Hypertension)
High blood pressure can silently damage arteries over time, increasing the risk of heart attacks—even in young individuals. Stress, poor diets, and sedentary habits contribute to early hypertension.
2️⃣ Elevated Cholesterol Levels
Excess cholesterol leads to plaque buildup in arteries, reducing blood flow to the heart. Fast food, processed snacks, and high-fat diets are common contributors among younger generations.
3️⃣ Smoking and Vaping
Smoking remains one of the leading causes of heart attacks in young people. Nicotine and other chemicals damage artery walls, accelerating plaque buildup. Vaping, often perceived as safer, can also pose similar cardiovascular risks.
4️⃣ Diabetes and Blood Sugar Imbalances
Diabetes increases the likelihood of heart disease. Young people with undiagnosed or poorly managed diabetes are at significant risk of heart attacks.
5️⃣ Family History and Genetic Factors
A family history of heart disease can heighten risk. Genetics can affect cholesterol metabolism, blood pressure, and clotting factors.
6️⃣ Sedentary Lifestyle and Screen Time
Prolonged sitting, remote jobs, and excessive screen time lead to weight gain, high cholesterol, and insulin resistance, all of which contribute to heart disease.
7️⃣ Unhealthy Diet Choices
Convenient but nutrient-poor foods—high in sugars, salts, and saturated fats—are major risk factors. These foods can cause obesity, hypertension, and high cholesterol.
The Importance of Early Prevention (Primordial Prevention)
Preventing heart disease before it develops is crucial. Primordial prevention involves:
✅ Avoiding processed and junk foods.
✅ Steering clear of smoking, alcohol, and substance abuse.
✅ Regular health screenings to detect early heart attack symptoms.
✅ Educating young people about heart health and lifestyle modifications.
Steps to Reduce Your Risk
💪 1. Make Lifestyle Changes
- Eat a balanced diet with plenty of fruits, vegetables, and whole grains.
- Engage in regular exercise (at least 30 minutes a day, 5 days a week).
- Quit smoking and limit alcohol intake.
💊 2. Consult a Healthcare Professional
A heart disease specialist can assess your risk and recommend appropriate treatments or medications, like cholesterol-lowering drugs if necessary.
🩺 3. Monitor Your Health Regularly
Routine check-ups help detect early warning signs of heart disease. Keep track of your blood pressure, cholesterol, and blood sugar levels.
Conclusion
The rising number of heart attacks in young people is concerning but preventable. By understanding the causes of heart attacks in young people and adopting healthier habits early on, you can significantly lower your risk. Make heart health a priority—your future self will thank you. ❤️